de slechte eter

(supported by google translate ---->)

Uit de 'picky eater'.

Het is bijna een curiosum, kinderen die met smaak genieten van het eten dat je hen voorschotelt, kinderen die nieuwe smaken en aroma's verwelkomen, die hun buik vullen met alle groenten van doordeweeks tot exotisch.
Het aantal kinderen, van baby's tot adolescenten, die werkelijk bijna niets lusten is het laatste decennium explosief gestegen.
Daar tegenover staat dat we meer dan ooit reizen en bereiken vreemde culturen, smaken en eetgewoontes onze eigen keuken.
Dat contrast geeft natuurlijk problemen.



Voedsel is een basisbehoefte, zonder overleven we niet. Daarenboven is koken hip. De kookprogramma's en kookboeken slaan ons om de oren, we gaan meer dan ooit uit eten, maar de eetcultuur thuis en op school/in de kribbe wordt verwaarloosd. We kunnen geen tijd meer vrijmaken voor de dagelijkse kost, geen tijd om thuis uitgebreid te eten. Eetproblemen zijn typisch voor geïndustrialiseerde landen. Oervolkeren zijn niet uitgestorven omdat hun kleuters kieskeurige eters waren. Een Eskimokind roept niet 'weer vis!', een kleuter in het Afrikaanse oerwoud vindt het evident iedere dag maniok te eten, een Aboriginal jochie haalt een deel van zijn dagelijkse proteïnen uit rupsen. Het is overleven met de voeding die de natuur te bieden heeft.
Westerse kinderen kennen het proces dat het eten vooraf gaat niet meer. Alles is voorverpakt, bereid of geraffineerd. Afbeeldingen en boodschappen op verpakkingen zijn tegenstrijdig: aardbeienyoghurt waar geen aardbei noch yoghurt aan te pas kwam, chocolade waar enkel nog de synthetisch nagebootste smaak van de cacaoboon inzit,  gesuikerde ontbijtgranen met afbeeldingen van fruit die de toegevoegde vitaminen voorstellen,...!
Het gebrek aan aandacht voor voeding in zijn puurste vorm is de rede waarom kinderen tilt slaan.

Nog eens alles op een rijtje, van weetjes tot tips...:

- Smaak ontwikkelt zich bij het prille begin, bij de zwangerschap. Verwacht niet dat je uk een alleseter wordt als je eigen dieet 9 maanden bestaat uit bloemkool en worst, of bruin brood met kaas. Idem dito tijdens de borstvoedingsperiode. Zorg dat je dieet zo uitgebreid mogelijk is, laat alle groenten en smaken passeren.

- Kook geen babypapjes apart, maar mix je eigen maaltijd, respecteer de aparte ingrediënten zodat je kind later de smaken herkent. Met de pot mee van kleins af aan. Natuurlijk eet je zelf ook gezond (het is niet de bedoeling dat je frieten en hamburgers mixt voor je baby).  Geef extra smaak met verse kruiden, zonder dat het gerecht pikant of zout wordt. Laat alle aroma's passeren.

- Leer af alles heel fijn te mixen zodra je kindje tanden krijgt. Schakel langzaam over naar pletten en prakken, zonder dat je baby zich verslikt. Hoeveel mensen mixen nog hun soep en pastasaus, zodat hun kinderen de groenten niet zouden ontdekken?

- Vermijd absoluut babyvoeding uit blik. Die maaltijden hebben geen gezonde toegevoegde waarde en zijn walgelijk van smaak.

- Verpest je peuter zijn eetlust niet door liters melk te geven. Koemelk ook in poedervorm is voor kalfjes. Baby's drinken moedermelk. Als ze groter worden halen kinderen hun calcium uit groenten.

- Bekijk raadgevingen van de overheid nuchter en met je eigen gezond verstand. Vaak promoot de ene overheidsdienst de andere. Wees als ouder geen kuddedier, maar volg je oergevoel.  Wees blind voor reclame, het is een marketingcarousel om bewerkt voedsel te promoten.

- Vermijd zoet fruit. Fruit is door de eeuwen heen geselecteerd en gemanipuleerd op zijn suikergehalte. Een zure appel verkoopt niet. Zoete fruitpapjes geven zoetgewenning, waardoor groentemaaltijden de complementaire smaken, zout, zuur, bitter en umami te hard benadrukken. Geef vanaf je baby tandjes krijgt, fruit in zijn natuurlijk vorm, in kleine fijne plakjes gesneden. Iedere smaak staat dan los van elkaar. Door te kauwen vermengt het speeksel zich met het fruit, en kan het beter verteerd worden. De suikerpiegel piekt dan ook minder.  Om die reden drinken volwassenen ook beter geen sap (ook niet vers geperst).
En verstop niet in alle groentehappen voor je slechte eter appelmoes!!

- Om die rede drinken we aan tafel of op restaurant altijd water in plaats van zoete frisdranken. Hoe bitter proeft een spruit na een slok cola?! Kan frisdrank toch als de ouders bijvoorbeeld wijn bestellen, reserveer het dan voor tijdens de aperitief. Laat de smaak van het gerecht tot zijn recht komen met water. Bestel een literfles en deel die met heel de tafel.

- Ons instinct doet ons angsten overnemen van onze opvoeders. Baby's imiteren. Dat instinct beschermde de oermens-baby's al voor bijvoorbeeld spinnen of slangen (je kind erft jou spinnenfobie of je angst voor honden), maar voorkwam ook dat ze giftig voedsel zouden proeven. Als jij je neus ophaalt voor gember, of in het bijzijn van je kind altijd vertelt dat jij als baby ziek werd van bananen, en opa sakkert als er vis wordt geserveerd, dan gaat er bij je kind een alarm af (een ander voorbeeld:  een jongen in een klas beweert ziek te zijn geworden van de chocomelk op school,   tegen het einde van de namiddag is heel de klas misselijk, zelfs diegene die geen chocomelk dronken).
Als je kind ziek is, zoek dan in zijn bijzijn niet uitgebreid de oorzaak bij de voeding. De kans is klein dat hij misselijk werd van een voedselvergiftiging, maar de gemaakte link zal hij altijd herinneren: 'ik eet geen broccoli, want toen ik 12 was, heb ik daar eens van moeten braken'. Verpest voor altijd, dat garandeer ik je!
Geef zelf het goede voorbeeld, verwacht niet dat je kind de nieuwe Sergio Herman wordt als je zelf niets lust.

- Verwacht niet dat je uk een Bourgondiër wordt, als je menu's bestaan uit flauwe Vlaamse kost. Als je de opvoeding uit handen geeft, geef dan gezonde maaltijden vol smaak mee.
De prakjes en maaltijden uit de grootkeuken van een kribbe of school verpesten zijn smaakpapillen (tenzij de kok even gedreven met gezonde voeding bezig is! dat kan) Ongeacht de kwaliteit, worden er standaard smaken aangeboden voor de middenmoot. Je kind krijgt zo de kans niet om kruiden en specerijen te ontdekken. Bij de meeste kleuters ontstaat het eetprobleem in de kribbe, de slechte associatie met bepaalde voeding in de schoolkantine.  Kook 's avonds zelf voor je kind.

- Voeding is een basisbehoefte, en vandaag krijgt het onterecht veel te weinig aandacht. 's Morgens en 's middags boterhammen met choco of kantine-eten en 's avonds een snelle hap.  Hoe beperkt is je keuze, als brood 2x per dag het hoofdingrediënt is. Probeer alternatieven zoals een omelet, granola of een smoothie 's morgens of een slaatje of maaltijdsoep 's middags (zie: http://inhethuisopdeberg.blogspot.be/p/koken.html) Zorg ervoor dat koolhydraten niet het hoofdbestanddeel van je voeding worden. Snelle koolhydraten vergroten daarenboven nog eens de drang naar suikers.

- Zorg dat een maaltijd uit 2/3 groenten bestaat, in verschillende vormen, van soepje tot sausje.  Zorg voor een kleurrijk pallet, dat oogt mooier, maar bevat ook een bredere variëteit aan vitaminen. Laat je verrassen door seizoensgroenten en vergeten groenten in bestelde bio-manden. Een tomaat in de winter heeft niet de smaak van een zongerijpte zomertomaat.  Of lust je kind geen spinazie? serveer het in zijn pure vorm, rauwe blaadjes of kort gestoofd in plaats van diepvries. Kook niet met ooglappen, maar probeer andere bereidingswijzen. Lieg niet, maar benoem sommige groenten of gerechten met een andere naam. Is je kind overtuigd dat hij eens ziek werd van pannenkoeken, bak dan voor hem 'flensjes'.
Voorzie 5 porties groenten/fruit per dag: met een soepje als 4-uurtje, een portie fruit, wat rauwkost knabbelen tijdens het koken zit je meteen al aan 3. 

- Geef je kind één achterpoortje, één veto: 1 groente die ze absoluut niet moeten eten en waar jij rekening mee houdt. Dat geeft hen het gevoel dat ze niet alle controle moeten loslaten. Zelfs de lekkerbekken in mijn gezin kozen een minder favoriete groente. Als ze de lagere schoolleeftijd bereikt hebben, wordt er thuis nog rekening gehouden met die ene groente, maar niet als je te gast bent. Vanaf 12 jaar, eet je alles uit respect voor de kok.

- Schrap niet alle frisdrank, zoetigheden en snacks  uit jullie leven. Ook niet het fastfoodrestaurant. Dat is niet realistisch en het maakt je kind wereldvreemd. De kans is groot dat hij schranst op verjaardagsfeestjes en puntzakken snoep koopt met zijn zakgeld. Maar maak hierin de juiste keuzes, zoals geen frisdrank of een friteuse in huis te halen, niet elke dag choco, gezond gezoete koekjes, enkel chips als er gasten zijn, een éénmalig bezoek aan het fastfoodrestaurant op terugreis van Frankrijk, etc...

- Zorg dat je kind met honger aan tafel gaat.

- Smaak is een raar zintuig. Het herkent meteen dingen die we ooit geproefd hebben - in samenspraak met onze ogen en onze geur (zijn we geblinddoekt, dan proeven bekende dingen heel anders). Nieuwe dingen kosten wat moeite meteen te waarderen. De regel is doorgaans dat je 5x iets nieuw moet proeven voor je het lust. Dus geef niet meteen op, maar serveer iets nieuw met regelmaat tot de smaakzin het verwerkt heeft en de hersenen van je kind het geregistreerd hebben als veilig/lekker.

- Stoom of grill je groenten, ipv te koken. De vitaminen & mineralen blijven beter bewaard, en je giet de smaak niet weg met het kookvocht.

- Vermijd te geraffineerd voedsel, of kant-en-klare gerechten uit de supermarkt. Koop voeding in zijn pure vorm (uit de buitenste rekken in de supermarkt).

- In figuurtjes of gezichtjes knutselen met voeding heb ik zelf nooit geloofd. Ook niet in vliegtuiglepeltjes of andere manieren om het kind af te leiden van de voeding zelf.

- Maak een mengeling van verschillende groenten (zonder te mixen), en voeg wat rauwkost toe op het bord bv een guacamole, olijven of een slaatje, etc (niet voor baby's)

- Pas je menu nooit aan de slechte eter aan. voor je het beseft eet heel het gezin enkel nog worteltjes. Kook ook nooit apart voor de slechte eter.

- Neem je kind wekelijks mee op restaurant. Start hiermee vanaf de geboorte, ook al eet de baby nog lang niet mee. Tafel niet langer dan nodig met kleine kinderen. Probeer telkens een nieuwe windstreek, van Mexicaans of Indisch tot sushi. Ga eens uiteten in een restaurant met open keuken, zodat je kind het kookproces kan volgen. Ga eens wokken, waar je zelf de ingrediënten kiest en à la minute laat bakken.
Vier ieder belangrijke datum ook met een etentje, er is altijd wel een rede om iets te vieren. Geef de kinderen stemrecht wat betreft de restaurantkeuze. Loop in een grote boog rond de eetgelegenheden waar de menukaart bestaat uit gerechten die je zelf makkelijk kan maken. Zie het als een uitdaging andere continenten te leren kennen.
Sla de pagina kindermenu's over.  Hoeveel kleur en smaak zit er in kippenfilet met appelmoes en frietjes? Daar wordt niemand op termijn gelukkiger van! Laat de chef een kleinere portie van de gewone kaart bereiden. Proef van elkaars bord of laat een gemeenschappelijke schotel kleine gerechtjes in het midden van de tafel serveren.
Nodig zeer regelmatig eters uit en kook dan uitgebreid voor je gasten. Betrek je kind hierbij, van recepten uitpluizen in kookboeken, ingrediënten zoeken in de supermarkt tot hulp in de keuken. 

- Kies op vakantie voor de lokale keuken.  Boek nooit een all-in. Slaap in je hotel en ga de deur uit om de plaatselijke restaurantjes te ontdekken. Of geniet van Streetfood! Mijd de internationale pasta-, pizza- en hamburger- keukens. Sta zelf open voor alle eetgewoontes ter plaatse, haal je neus niet op voor dingen die je niet kent of lust, denk eraan je kind imiteert je!  Eten selecteren op basis van geloof, overtuiging of allergieën is een ander verhaal - dat moet gerespecteerd worden.
Als je tijdens de vakantie niet reist, kan je een themaweek thuis organiseren, bijvoorbeeld China of Zweden om maar iets te noemen. Leef, speel en eet die week volgens het thema en laat je kind alles mee organiseren, aankopen en bereiden.
Laat je kind ook in ons land proeven van specialiteiten.  Laat hem aan straatkraampjes proeven van gepofte kastanjes, karakollen of oesters. Stop niet zijn natuurlijke interesse met 'dat ga je toch niet lusten'.

- De maaltijden zijn de belangrijkste gezinsmomenten van de dag. Maak er tijd voor.
Betrek je kind bij het samenstellen van de maaltijden. Van de keuze en aankoop van de ingrediënten (laat hem ervaren waar groenten vandaan komen, doe je boodschappen samen, neem hem mee naar de zelfplukboerderij of ga eens braambessen of paddenstoelen plukken. geef je kind een 1m² tuintje), de verse kruiden kiezen en proeven (zet kruiden in pot op het keukenaanrecht, dan kan er gesnoept worden van blaadjes basilicum, munt en koriander), de groenten wassen en snijden, voorproeven, in de kookpotten roeren, etc... 
Zorg dat de keuken het centrum van jullie thuis is. Een gezellige ruimte waar ook de kinderen welkom zijn. Geen steriel laboratorium waar alleen maar vreemde gemixte papjes uitkomen.
Maak een feest van het avondeten, zorg dat alle gezinsleden aanwezig zijn, niet ieder zijn bordje in de microgolf. Schrap activiteiten uit je drukke avond in functie van de maaltijd. Verwacht niet dat de slechte eter zich vlotjes aanpast aan jou ratrace.
Iedereen heeft zijn vaste plaats aan tafel. Zorg voor een fijne sfeer (geen ruzie of zware discussies aan tafel. geen gezeur over het eetprobleem) zonder afleiding van TV of computers. Pluk het kind niet plots weg uit zijn spel. Voorzie soep en een nagerechtje (soep kan ook al als 4-uurtje). Blijf natafelen met een drankje. Betrek iedereen bij het opruimen en afwassen. Associeer smaken met een totaalbeleving, een leuk moment.



note:
Als je baby/peuter een aversie blijft hebben voor bepaalde voeding, is het verstandig dit toch even te laten bekijken door een arts. Misschien is er een intolerantie of een voedselallergie. Granen, melkproducten en noten zijn de meest voorkomende. Zij kunnen de darmen zo beschadigen dat ons lichaam ook slecht reageert op andere voedingsmiddelen.

Indien je kind na 12 jaar nog altijd heel selectief is en allergieën uitgesloten zijn, is het tijd om de hulptroepen in te roepen. Misschien is er een achterliggende rede, een trauma, een slechte herinnering, een eetprobleem, etc die alles blokkeert.